Waarom bereik je altijd een plateau?
En wat kun je er aan doen?
Onze hedendaagse maatschappij heeft niet zo veel meer te maken met de manier van leven die onze jager-verzamelaar voorouders aanhielden.
Ons brein is voor een zeer groot gedeelte nog wel hetzelfde.
Als het op voeding aankomt, presenteert dit een aantal grote uitdagingen.
Overleven.
In de natuur zijn er twee dingen essentieel om te overleven.
Water en eten.
Omdat ze zo belangrijk zijn, zitten er in ons brein zeer sterke neurale circuits die er voor zorgen dat we er voldoende van binnen krijgen.
En precies deze circuits werken ons in de hedendaagse maatschappij flink tegen.
Het menselijk brein houdt van energie. Wanneer je energierijke voeding eet, komen er veel beloningsstofjes vrij in je brein.
In de natuur is dit erg handig. Als je een aantal dagen niet veel eten hebt kunnen vinden wil je bij het vinden van een voedingsbron zoveel mogelijk energie tot je nemen.
Tegenwoordig is dit iets minder handig. Hoe vaak gebeurt het dat je een paar dagen geen eten tegen komt?
Nooit.
We leven in een tijd van overvloed.
Naast de overvloedige aanwezigheid van eten, is het aanwezige eten ook nog eens extreem smakelijk. Dit draagt ook weer bij aan de beloning die het brein je geeft.
Adaptieve thermogenese.
Naast de beloning die je krijgt voor calorierijk, smakelijk eten, krijg je ook een boete voor minder eten.
Wanneer je minder eet dan je nodig hebt, gaat je lichaam in een bespaarmodus. De wetenschappelijke naam hiervoor is adaptieve thermogenese.
Wanneer je in de bespaarmodus zit, zul je minder zin hebben in beweging. Spontane activiteit zoals lichaamstaal tijdens het communiceren en het willekeurig bewegen door de dag heen zal afgeremd worden.
Naarmate je langer in een calorietekort zit, zal de remming van je verbranding en beweging steeds groter worden.
Zo groot dat je uiteindelijk niet meer afvalt.
Dus, je krijgt een mooie beloning voor veel eten en een boete voor weinig eten. Ons brein werkt helaas niet echt mee aan dat zomerlichaam…
Je brein werkt je op veel manieren inderdaad direct tegen als je wil afvallen. Het zit nog vast in de overlevingsmodus die voor een groot deel niet meer nodig is.
De grootste reden dat je een plateau bereikt is de manier hoe ons brein en lichaam zijn geëvolueerd. Deze proberen met alle macht om het verlies van energie tegen te gaan.
Daarnaast is er nog een zeer grote bijdrager waar we zelf verantwoordelijk voor zijn.
Consistentie.
Een zeer belangrijke factor voor dieetsucces is consistentie.
Op papier kun je het perfecte dieet hebben.
Je hebt er helaas niets aan als je het maar half volgt.
Iedereen die op dieet is geweest weet het.
De eerste weken zijn makkelijk. Je bent met frisse motivatie begonnen en je fietst erdoorheen.
Als de weken vorderen wordt het steeds moeilijker.
Dat gebakje op kantoor ziet er opeens een stuk smakelijker uit. Die extra keer opscheppen bij het avondeten gebeurt bijna zonder erover na te denken.
In de wetenschap is hier een term voor.
Dieet vermoeidheid.
Dieet vermoeidheid is exact wat ik hierboven heb uitgelegd. Naarmate een dieet vordert wordt het steeds moeilijker om de juiste keuzes te maken en je aan het dieet te houden.
Compleet logisch.
Kijk naar het verschil in je motivatie op werk op een dinsdagmiddag vergeleken met vrijdag net na de lunch.
Als mensen worden we zeer sterk beïnvloed door onze werk-rust balans.
Ook als het op voeding aankomt.
Als je merkt dat je op het punt zit waar je steeds makkelijker naar snacks grijpt, je minder zin krijgt om actief te zijn of je humeur steeds slechter wordt, kun je beter een stap terug doen.
Dieetpauze.
Net als rusten van werk in het weekend, heb je bij een plateau rust nodig van je dieet.
Tijdens deze rust eet je weer iets meer. Door de extra calorieën die je binnenkrijgt kunnen je hormonen weer normaliseren, je verbranding kan weer verhogen en je zal je in het geheel prettiger voelen.
Het is verleidelijk om tijdens je pauze weer meer alcohol te drinken, meer te snacken en jezelf lekker te laten gaan.
Hier is deels ruimte voor. Een deel van de pauze is minder strikt zijn in je voedingskeuzes.
Je wil niet in de val trappen waarin je jezelf té ver laat gaan en je verloren gewicht weer terug aankomt.
En dat is een grote uitdaging. Minder strikt en toch in moderatie leven.
Dieetpauze.
Zoals ik in mijn vorige blog heb uitgelegd, komt de grens van een dieet voor de meeste mensen tussen de 8 en 12 weken.
Als je merkt dat het teveel wordt neem je een stap terug, je eet wat meer voor een week of 4 (of langer als je dat nodig hebt).
Uiteindelijk, als je weer hersteld bent, begin je weer opnieuw met een dieetperiode.
Zo kun je iedere keer opnieuw profiteren van die eerste weken waarin je motivatie hoog is en je bijna moeiteloos door je dieet fietst.
